Als je langs de cosmetica schappen loopt schreeuwen de claims je toe; Natural ingredients, dermatologisch getest, chemical-free en 100% Vegan etc. Klinkt goed! Allemaal producten die bij jouw bewuste manier van leven passen, toch? Als je je er verder in verdiept valt dat stiekem best wel tegen.

 

Greenwashing
Cosmetica reuzen zijn altijd op zoek naar nieuwe manieren om gebruik te maken van het sentiment in de markt. Gelukkig zijn wij als maatschappij steeds bewuster aan het leven. Hier maakt de industrie echter gretig gebruik van, want groen is het nieuwe goud.
Fabrikanten maken producten bewust ‘groener’, maar begeven zich daarbij direct op glad ijs. Wat is nog aanvaardbaar? Wat is legaal? Je kunt al raden dat ook hierin veelal het geld regeert. Dit concept wordt ‘Greenwashing' genoemd.

Meer dan eens vindt je ook in 'groene' producten ingrediënten die je huid meer kwaad doen dan goed, of juist helemaal niets toevoegen. Een product wordt zo aantrekkelijk mogelijk gemaakt voor de consument; Crèmes worden spierwit gemaakt om de illusie te wekken 'schoon' te zijn. Textuur wordt beïnvloed met siliconen, synthetische parfums, conserveringsmiddelen en kleurstoffen worden toegevoegd. Deze toevoegingen zijn primair bedoeld om een aantrekkelijk ogend product te creëren. Ze doen in het beste geval niets voor je huid. 

Keurmerken
Aangezien er geen wettelijke definitie bestaat van 'natuurlijk' of 'biologisch' met betrekking tot cosmetica, zijn er vanuit de industrie een aantal zaken geïnitieerd. Allereerst is er in 2016 een ISO normering gekomen. Deze biedt richtlijnen m.b.t. ingrediënten voor fabrikanten.

Daarnaast zijn er in Europa verschillende belangrijke private instanties die richtlijnen hebben opgesteld voor natuurcosmetica; bijvoorbeeld BDIH en ECOCERT, de COSMOS-standard en de NaTrue-standard. Meer informatie hierover is hier te vinden.

Het is belangrijk om te realiseren, dat Europese richtlijnen vele malen strakker zijn m.b.t cosmetica, dan bijvoorbeeld Amerikaanse. In de VS zijn bijvoorbeeld maar 11 chemicaliën verbannen, waar in Europa over 1300(!) bestanddelen verboden zijn voor gebruik in cosmetica producten (zie link).

Zelf beoordelen
Om écht ieder product te kunnen beoordelen op zijn inhoud, moet je eigenlijk een ingrediënten studie volgen. Echter met een gezonde dosis nuchter verstand, een kritische blik en een beetje kennis van de onderstaande begrippen kom je echt een heel eind!  

 

Begrippen:

Natural/natuurlijk Dit betekent dat het product natuurlijke ingrediënten bevat. De hoeveelheid ingrediënten hiervan kan minimaal zijn, maar dit moet wel aangegeven zijn. Het is verplicht om ingrediënten te vermelden, als hier meer dan 1% van het totaal aanwezig is in het product. Alles wat onder de 1% valt hoeft niet verplicht vermeldt te worden.
‘Natuurlijk’ zegt niets over de manier van produceren, het product zou dus nog chemische gewas-verbeteraars of giftige onkruidvernietigers kunnen bevatten.
Sustainable/duurzaam Een product van natuurlijke afkomst hoeft niet per-sé duurzaam te zijn. Hierbij is de methode van oogsten, transport, verpakking etc. erg belangrijk.
Puur ‘Zo puur, dat je het kunt eten’, dit is wat ons betreft een volstrekt lege term voor gebruik in cosmetica. Krachtig in marketing, omdat je brein het linkt aan ‘puur natuur’. Daarnaast zijn er genoeg planten die wonderen voor je huid kunnen doen, maar je écht niet wilt eten.
Vegan Veganistische producten bevatten geen dierlijke ingrediënten. Het betekent echter niet dat een vegan product altijd natuurlijk is. Of niet synthetisch. Of groen. Of biologisch. Of per se beter voor je huid. Net als 'Natuurlijk' zit er MEGA veel marketing waarde in deze term!! Vooral het vegan logo (met een groen plantje) zet wat ons betreft mensen al snel op het verkeerde been.
Organic / Biologisch Verwijst naar de landbouwmethode die wordt toegepast. Tijdens het landbouw proces wordt er rekening gehouden met het milieu: plant, mens, en dier. Het moet voldoen aan de voorschriften vastgesteld door de Europese Unie en de overheid. Kort gezegd: een product in Nederland mag zichzelf niet Biologisch noemen zonder te voldoen aan de vastgestelde voorschriften. Voor de biologische landbouw wordt onder andere uitsluitend biologisch voer gebruikt voor de dieren, worden geen chemische bestrijdingsmiddelen, preventieve antibiotica en kunstmest gebruikt, en wordt er tijdens het gehele proces geen genetische modificatie ingezet. Ook de gewasbescherming vindt plaats in de vorm van het inzetten van natuurlijke vijanden. Let op: Er worden vaak wilde planten gebruikt in biologische cosmetica, dit mag helaas geen biologisch heten, omdat er geen controle is geweest over de landbouw methode. Hierdoor is een product regelmatig 100% natuurlijk, en een XX% biologisch.
Conserveringsmiddelen Producten die water bevatten moeten een conserveringsmiddel bevatten zodat ze niet bederven. Wanneer er staat ‘zonder conserveringsmiddelen’, betekent het dat soms dat een product geen water bevat, dus geen conserveringsmiddel nodig heeft. Een vleugje ‘wij van WC-eend, adviseren WC-eend’ dus. Maar het kan ook betekenen, dat het product met natuurlijke conserveringsmiddelen is bewerkt (anti-oxidanten zoals rozemarijn-olie). Soms moet een product gekoeld bewaard worden. Conclusie; met deze claim kan het dus alle kanten op.
Minerale oliën Vaseline en paraffine (in vaste en vloeibare vorm) zijn beiden minerale oliën. ‘Minerale oliën’ klinkt je in eerst instantie misschien mooi en gezond, maar het wordt gewonnen uit geraffineerde aardolie. Dit zijn dus niet-biologische, niet-levende stoffen. Minerale oliën zijn biologisch zeer slecht afbreekbaar en geven bij lekkage bodemverontreiniging. Minerale oliën sluiten je huid af en daardoor verdampt er minder water uit je huid. Hierdoor lijkt je huid tijdelijk soepeler. In feite worden dus alle functies van je huid lamgelegd.
Tevens kunnen door deze afsluitende werking geen actieve werkstoffen de huid binnendringen, dus een product met minerale oliën werkt ook nog eens zichzelf tegen. 

Dan zijn er ook nog de producten die willen meeliften op de eco-golf, door wél gecertificeerd biologisch te zijn, maar een minieme hoeveelheid werkzame stoffen in hun producten verwerken. Onthoud altijd, dat een certificaat niet alles zegt over de werking van dat product.

"Je ziet door de vegan-friendly eco bomen het bos niet meer”

Zoals je ziet, zie je soms door de vegan-friendly eco bomen letterlijk het bos niet meer. Het is voor de consument onbegonnen werk om altijd volledig op te hoogte te zijn van wat er in producten zit en wat het met je lichaam doet. Wij adviseren daarom zelf, om merken te zoeken die veiligheid van ingrediënten hoog in het vaandel hebben staan en hun hoofdkantoor hebben in een EU land. Merken die niet meevaren op de groene marketing golf en die je dus kunt vertrouwen.

 

Sources:
https://www.ncv-cosmetica.nl/cosmetica/natuurlijke-cosmetica/
https://www.iso.org/standard/62503.html
https://www.cbi.eu
https://eur-lex.europa.eu